„Pani Ania jest doktorem habilitowanym i to ona najwięcej się narobiła przy całym wydarzeniu…wymyśliła koncepcję… pozyskała pieniądze…zaprosiła gości… dobrała tematy… czytała i segregowała abstrakty… pilnowała czy wszyscy zapłacili…  zamawiała katering. A podczas samej konferencji kierowała jednym z paneli… wygłosiła referat w innym panelu… wypisywała ludziom delegacje…przystawiała pieczątki… rozpatrywała reklamacje dotyczące rozlokowania gości w pokoju…”

Czytając ten fragment artykułu w Coachingu* wzbierała we mnie złość. Serio? Dziwi się, że podziękowano wszystkim profesorom, doktorom i uroczej pani Ani? Przecież jest uroczą panią Anią, która weźmie na siebie wszystkie zadania. Pewnie też sfrustrowaną panią Anią, która czuje się przytłoczona i niedoceniona. Panią Anią, która najbardziej haruje nie tylko przy organizacji konferencji, ale też godziny spędza w laboratorium albo nad publikacjami, przygotowuje prezentacje wspólnych wyników, za które koledzy zgarniają podziękowania i nagrody.

Czytam dalej – „Nawet jeśli kobieta ma status mistrza, oczekuje się od niej typowo męskich zachowań. Akademia nie punktuje współpracy ani empatyczności. Nagradzane są pewność siebie i polemiczny temperament”. Nie wiem na ile to prawda z tym polemicznym temperamentem – znam kilku profesorów raczej dość introwertycznych. Nie wierzę, że Akademia nie punktuje współpracy. Najlepsi uczeni XXw. Einstein z Bohrnem, Plank ze Schrodinngerem współpracowali ze sobą, wymieniali listy, spotykali się, inspirowali, a Eistein ze Skłodowską  – Curie, czy Heisenberg z Paulim blisko się przyjaźnili.

Jednak jeśli chodzi o typowo męskie zachowania takie jak pewność siebie, zapewne też asertywność to z jednej strony możemy się użalać nad sposobem w jaki wychowujemy nasze dziewczynki, a z drugiej same sobie to robimy (tak, ja też). Zamiast wziąć odpowiedzialność za siebie, za to co robimy to stoimy z  tyłu jak takie grzeczne dziewczynki, robimy wszystko co nam każą i domyślamy się nim jeszcze pomyśleli aby kazać i czekamy aż nas ktoś pogłaszcze po główce, doceni.

Nie doceni. Jeśli sama siebie nie docenisz, nie staniesz na własnych nogach, to nikt tego nie zrobi. I tak samo będzie w domu, w pracy na uczelni, w pracy w korporacji i w kółku różańcowym również.

A urocza pani Ania popełniła mnóstwo błędów, dzięki którym, w moim odczuciu zasłużyła sobie na to, że jest tylko uroczą panią Anią. Bo czy ona miała komu podziękować? Że musiała sama, bo nie potrafi delegować zadań? Czeka, że ktoś się domyśli? Ona sama zrobi wszystko najlepiej? Obawia się popełniać błędy, wiec lepiej żeby nikt nie widział? Nic odkrywczego. Typowy obraz kobiety w naszym kraju.

I tak. Trudno jest wyjść z tych schematów, które nam są wrysowywane od urodzenia. Trudno jest, zwłaszcza w typowo męskim środowisku, które oczekuje od Ciebie typowo kobiecej roli aby z tej roli wyjść. I tak, ważne jest aby o tych sprawach mówić. Ale przepraszam, nie poprzez biadolenie uroczej pani Ani jak to ona jest niedoceniana.

A więc jak? Proponuję zacząć od nabycia kilku kluczowych kompetencji związanych z komunikacją, asertywnością, współpracą, delegowaniem zadań. A potem konsekwentnie budować poczucie własnej wartości. Takiej prawdziwej wartości, a nie wartościowania siebie przez ilość wykonywanej pracy.

*Coaching (nr 5/2017) pt. „Lepka podłoga akademii”

Dawno dawno temu, za górami i bagnami, w małej wiosce na skraju Starego Lasu żyła sobie Zuzanna, która marzyła o tym by zostać czarownicą. Mieszkańcy wioski śmiali się z niej, mówiąc, że to niemożliwe aby ktoś z ich wioski w ogóle został przyjęty do Wielkiej Wiedźmy na naukę. Ale sama nauka to jeszcze nic! Nawet dzieci wiedzą, że każda adeptka czarownica musi na koniec zdać BARDZO TRUDNY EGZAMIN i od ponad stu lat nikomu się to nie udało.

Mimo to Zuzanna postanowiła spróbować. Pewnego dnia spakowała cały swój dobytek i ruszyła do Starego Lasu na poszukiwanie Wielkiej Wiedźmy. Szła, szła i szła. Zaczął zapadać zmierzch. Jednak wiedziała, że nie ma już odwrotu. I tak nie potrafiła by już trafić z powrotem do swojej wioski. Na szczęście w oddali ujrzała migocące światełko, jak by świeczki w oknie. Poszła w tamtą stronę i nagle znalazła się na zalanej księżycem polanie, na której stał mały pobielany domek.

Zuzanna z trudem otworzyła stare ciężkie drzwi i weszła do środka. W wielkiej izbie na fotelu siedziała kobieta około pięćdziesięcioletnia i patrzyła w ogień. Gdy Zuzanna weszła, kobieta wstała wypełniając sobą cały pokój i rzekła: „Nareszcie jesteś. Czekałam na Ciebie”.

Nauka u Wielkiej Wiedźmy nie była łatwa. Zuzanna musiała zmagać się z jej humorami, dąsami i złośliwymi komentarzami. Ale zacisnęła zęby gotowa nauczyć się jak najwięcej.

Nadszedł wreszcie Dzień Egzaminu. Zuzanna starannie się do niego przygotowała. Chciała wypaść jak najlepiej przed Szanowną Komisją, w której oprócz Wielkiej Wiedźmy zasiadał Mag zza Siódmej Góry oraz Wiedźma z Nizin.

Zadaniem Zuzanny było sporządzenie mikstury, która pozwala rozumieć mowę zwierząt. Zuzanna była pewna, że sobie doskonale poradzi. Przecież uwielbiała tworzyć mikstury. Do wrzącego oleju wrzuciła pędy tataraku, sproszkowany język żmii i szczyptę popiołu z feniksa. Wypowiedziała zaklęcie, zamieszała w kotle. I… nic. Lekko zdezorientowana Zuzanna spojrzała w kocioł, potem na Szanowną Komisję i znowu w kocioł.

W tym momencie usłyszała chrząknięcie Maga zza Siódmej Góry i poczuła na sobie pełne współczucia spojrzenie Wiedźmy z Nizin. Natomiast  Wielka Wiedźma uniosła się zza stołu i z rechotem powiedziała: „Nigdy nie zostaniesz czarownicą!”
Zuzanna z płaczem wybiegła z Wielkiej Sali. W progu natknęła się na Wiedźmę z Nizin, która wcisnęła jej do ręki kryształowy flakonik mówiąc: „Zbierz tutaj swoje łzy. Łzy czarownicy mają wielką moc”. Zuzanna szlochając odparła: „Ale ja nie jestem czarownicą”. Na co Wiedźma z Nizin odparła: „Ależ jesteś. Musisz tylko w to uwierzyć”.

Zuzanna wróciła do swojej wioski na skraju Starego Lasu. O dziwo nikt jej nie wyśmiał. Z ostrożności. W końcu praktykowała u Wielkiej Wiedźmy i mimo, że nie została czarownicą, to może jednak czegoś się tam nauczyła. I faktycznie. Nauczyła się. Wykorzystywała swoją wiedzę do leczenia ludzi i zwierząt, a  co roku na wiosnę szła na pola rzucając zaklęcia aby plony dobrze obradzały.

Po kilku latach, szukając maści na bóle pleców dla Starej Zochy, Zuzanna znalazła kryształowy flakonik. Wzięła go do ręki i uniosła pod światło. Jej łzy mieniły się w promieniach zachodzącego słońca. Zuzanna pomyślała, że właściwie, to ona jest już czarownicą.  Leczy ludzi i zwierzęta i dba o dobre plony dla swojej wioski. Czyli robi to co zawsze chciała robić jako czarownica. Wzięła głęboki wdech i zawołała: „Wielka Wiedźmo! Wiem, że mnie słyszysz! Przyjdź do mnie!”. W powietrzu zaszumiało i pokój wypełniła sylwetka Wielkiej Wiedźmy.

Zuzanna po raz pierwszy w życiu spojrzała jej prosto w oczy i powiedziała: „Nie wiem jakich sztuczek użyłaś, że nie zdałam egzaminu. Nie obchodzi mnie to. Ty też mnie nie obchodzisz. Mogę być czarownicą bez twojej zgody i bez twojego egzaminu”. Po czym otworzyła kryształowy flakonik i chlusnęła jego zawartością prosto w twarz Wielkiej Wiedźmy. Wielka Wiedźma zasyczała z bólu. A Zuzanna patrzyła na nią, jak nagle zaczęła się kurczyć i kurczyć. Już nie wypełniała sobą całej izby, ale stała się malutką, pomarszczoną staruszką, która z trudem utrzymywała się na nogach.

Od tego dnia już nikt nie słyszał o Wielkiej Wiedźmie, za to sława Zuzanny roznosiła się po okolicy i przychodziło do niej coraz więcej ludzi aby pomogła im w ich problemach.

————————————————————————————————————————-

A jaka jest Twoja opowieść?

Mogła bym startować w zawodach w układaniu naczyń w zlewie w przeczące prawom fizyki konstrukcje. Umiejętność tę ćwiczę wytrwale już od 30 lat. Najpierw w warunkach mojego domu rodzinnego, gdzie przy 6-7 osobowej rodzinie naczynia piętrzyły się zawsze, a potem w warunkach akademikowych, gdzie nikt nie zaprzątał sobie głowy tak przyziemnymi rzeczami jak zmywanie.

W tym naszym wieloosobowym domu moim największym marzeniem była zmywarka do naczyń. Pamiętam jak przekomarzałam się z Tatą, ze w moim domu pierwszym sprzętem który zainstaluję będzie zmywarka. A ostatnim telewizor. Marzenie spełniło mi się, gdy wraz z mieszkaniem nabyliśmy starą zmywarkę marki Zanussi. Działał w niej tylko jeden program i wszystkie naczynia prały się w temperaturze 70 stopni. I kiedy ustrojstwo się zepsuło zrodził się nasz pierwszy kryzys rodzinny.

P. nie miał ze mną żadnych szans, ponieważ od 30 lat ćwiczę również inną umiejętność – mój wzrok prześlizguje się chyłkiem po takiej naczyniowej konstrukcji, ignorując jej istnienie. I tyle lat praktyki w temacie nie poszło na marne – doczekałam się nowiutkiej zmywareczki.

Co jednak nie do końca rozwiązuje problem, ponieważ zawsze znajdą się jakieś historyczne, złocone, pamiątkowe kubki, talerzyki i dzbanuszki, jak również większe garnki, miski i patelnie, które trzeba umyć ręcznie. I nadal próbujemy sił, kto pierwszy ulegnie naczyniowej presji.

Próbowałam przeróżnych sposobów na te naczynia. Od niegotowania posiłków  w ogóle, poprzez wpisywanie zmywania na listę codziennych priorytetów, do wzbudzania w sobie poczucia winy.  Działa na krótko. Moja silna wola zmiany przy zlewie z naczyniami zawsze się wyczerpywała.

Czy silna wola może się wyczerpać? Ano może. Nie wiedziałam o tym do czasu, gdy spotkałam się z teorią mininawyku [1]. Teoria ta mówi o tym, w jaki sposób budować w sobie pozytywne nawyki, poczynając od najmniejszych czynności. Te najmniejsze czynności mają być tak małe aby nie wywoływać w nas oporu i nie wyczerpywać naszej siły woli.

I mimo, że mycie naczyń nie stało się moim nawykiem, gdy staję przed zlewem wypełnionym naczyniami i absolutnie nie mam ochoty ich zmywać, negocjuję z moją silną wolą. Że może chociaż kubki. Albo ten duży garnek po zupie. Albo mój hit: 10 naczyniowe ratowanie kuchni. Myję wybranych 10 naczyń, przy czym często okazuje się, że po tej akcji zostały jeszcze tylko 3, to aż żal nie umyć…

[1] Mininawyki. Małymi krokami do sukcesu. Stephen Guise.

Zebrałam całą listę swoich pasji:
Gotowanie, robienie przetworów, rozwój osobisty, taniec, pisanie, scrapbooking, szydełkowanie, czytanie, jeżdżenie rowerem, piesze wędrówki (ale nie spacery!), podróże, ale też rozwój dzieciaków i spędzanie z nimi czasu, spotkania ze znajomymi, nauka języków. I jeszcze rysowanie. I sprzątanie (!). I pewne wiele innych, o których akurat zapomniałam, bo już dawno tego nie robiłam.

No i jak już coś robię i robię TO i nic więcej. Jak gotowałam to przez kilka miesięcy wypróbowałam kuchnie świata. Przynajmniej polską i azjatycką. Ale dzień w dzień (albo co drugi, bo trzeba to było zjeść w końcu;) Wyszukiwałam sobie przepis, zwykle w Internecie, ale również w moich książkach kucharskich, robiłam listę czego potrzebuję i szalałam w kuchni.

Z kolei, gdy wynalazłam scrapbooki to przez miesiąc siedziałam prawie że bez jedzenia robiąc od rana do nocy album dla mojego brata na 18-tkę. Oglądałam tutoriale, wycinałam, kleiłam kupowałam materiały.

No i to już tak jest, że przez ten miesiąc albo dwa, a nawet trzy jadę z tym jednym tematem. Kupuję gadżety, uczę się jak to robić i w ogóle mnie nie ma. A potem nic. Mogę tego nie robić nawet przez lata. Ale – no właśnie…

Jak przez jakiś czas prawie wcale nie gotowałam, to ostatnio przyszedł szał na gotowanie zup. Codziennie! Zupa za zupą. Plan na tydzień z  wyprzedzeniem. Codzienne wizyty w warzywniaku, mięsnym i dwie godziny w  kuchni.

Znudziło mi się chyba po miesiącu. Bo zaczęłam szydełkować. Szydełkowałam wiele lat temu, jeszcze w domu rodzinnym, jako nastolatka. Wyszukałam nowy pomysł. Nie jakieś tam serwetki, ale amigurumi. Misiaki szydełkowe. Okazało się, że nadal umiem.  Uszydełkowałam dwa i na razie zostawiam to na potem.

Bo co? Bo wpadłam w szał czytania – czytałam o rozwoju mózgu dziecka i wpływie rodzaju przywiązania do matki na jego rozwój.

No i znowu jakiś czas czytałam i znowu nie czytam, bo…. dopadł mnie szał sprzątania! Już drugi raz w tym roku. Najpierw w lutym-marcu przewaliłam pół mieszkania i wywaliłam mnóstwo rzeczy, poukładałam, co zostało i upchnęłam w kartony to co nie wiadomo co z tym zrobić. Zatem teraz odkurzyłam te kartony z tym co to nie wiadomo co z tym zrobić. Wywaliłam albo ułożyłam. Wywaliłam kilka innych rzeczy. Przestawiłam i ułożyłam. I znowu zostanę z kartonem (ale już tylko jednym!) rzeczy co nie wiadomo co z tym zrobić, bo już mi się znudziło sprzątanie. Bo co? Bo teraz piszę bloga:D

Pewnie naprodukuję kilka artykułów i znowu znajdę sobie coś innego. Ale… no właśnie czy to źle? Nawet pisząc teraz ten artykuł, czuję napływ adrenaliny. Lubię tak działać. Lubię poświęcać się na 100% na jedno działanie w danym momencie. Ale widzę, że wracam do tego co już robiłam. A jak wracam to jestem bardziej skuteczna, bo już umiem. Tylko sobie przypominam i jadę z tematem.

Czasem wiem, że powinnam robić coś innego, ale nie mogę przestać robić tego co robię! Podoba mi się to. To działa na mnie jak narkotyk. Chcę za tym pójść. Czuję, że to jest dobry kierunek. Że dla mnie ma sens. Nie mogę tak jak inni zaplanować, przygotować się i działać. Jak mam działać to muszę JUŻ.

Chociaż nie jest to całkiem bez planu. W tym chaosie potrzebna jest struktura, którą buduję sobie w głowie na już i na teraz. Jestem wtedy w stanie FLOW i  wtedy WIDZĘ. Wiem ile czasu mi to zajmie, jak zrobić to co chcę zrobić, jakie są kolejne kroki. I jest w tym wszystkim siła wodospadu.